Người Già trong Đêm Đông

An Old Man's Winter Night

Robert Frost

** Tưởng niệm các bô lão đã nằm chết hàng loạt trong các Viện Dưỡng Lão giữa mùa đại dịch Coronavirus.

Bài thơ được viết vào năm 1916 và bối cảnh vẫn là New England.  Nhân vật duy nhất là một người già cô đơn trong căn nhà gỗ giữa đồng quê mùa đông.  Ông không còn nhớ tại sao mình ở trong căn nhà và cũng không còn nhận biết mình là ai, nhưng vẫn duy trì sự hiện hữu đối trước thiên nhiên nghiệt ngã của mùa đông bên ngoài. Bài thơ không bao giờ cho biết lý do tại sao nhân vật lại ở trong hoàn cảnh tuyệt vọng đó, chỉ lặp đi lặp lại nỗi cô đơn gần như tuyệt đối và sự vắng mặt của con người, sự trốn chạy nào đó của xã hội đồng loại.  Quanh ông chỉ thấy một thế giới tỉnh vật thuộc về một chiều không gian hoàn toàn xa lạ với không gian ba chiều mà chúng ta vẫn sống.  Trong chiều không gian đó hầu như không có tiếng động của con người, không hồi ức về qua khứ, và ngay cả một độc thoại cũng không, vì thời gian ở đó được thu hẹp vào một đêm tuyết xuống,  với những giọt hơi sương đọng lại trên khung cửa của những căn phòng trống, và giá băng, cái giá băng của thế giới bất tri hãi hùng. Ánh sáng hắt hiu duy nhất không phải đến từ ngọn đèn hắt hiu vàng vọt mà đến từ tiềm thức sâu thẳm của một sinh vật đã mất đi trí nhớ.  Nhân vật được minh họa như một hiện tượng vong thân, một thuộc tính siêu hình của con người bị tha hóa đến độ xa lạ với cả chính mình.  Nhân vật vẫn từ chối buông xuôi và nhất quyết chống chọi với nỗi sợ hãi của hoàn cảnh và của chính mình, nhưng đó chỉ là một thứ bản năng chung của các loài động vật. Căn nhà mục ải, đêm đông tuyết phủ, nhân vật vong thân lạc loài không phải là những hiện tượng vật lý đơn thuần đối với Robert Frost mà chính là không gian, thời gian và thân phận mong manh yếu đuối chung của con người, một niềm tin đã mất nếu thực sự nó có hiện hữu một thời và mất đi một thời mà chính mình cũng không biết, một vùng tranh tối tranh sáng giữa cõi sống và cõi chết.

An Old Man's Winter Night

Robert Frost

All out of doors looked darkly in at him
Through the thin frost, almost in separate stars,
That gathers on the pane in empty rooms.
What kept his eyes from giving back the gaze
Was the lamp tilted near them in his hand.

What kept him from remembering what it was
That brought him to that creaking room was age.
He stood with barrels round him -- at a loss.
And having scared the cellar under him
In clomping there, he scared it once again
In clomping off; -- and scared the outer night,
Which has its sounds, familiar, like the roar
Of trees and crack of branches, common things,
But nothing so like beating on a box.
A light he was to no one but himself
Where now he sat, concerned with he knew what,
A quiet light, and then not even that.
He consigned to the moon, such as she was,
So late-arising, to the broken moon
As better than the sun in any case
For such a charge, his snow upon the roof,
His icicles along the wall to keep;
And slept. The log that shifted with a jolt
Once in the stove, disturbed him and he shifted,
And eased his heavy breathing, but still slept.
One aged man -- one man -- can't keep a house,
A farm, a countryside, or if he can,
It's thus he does it of a winter night.

Người Già trong Đêm Đông

Đông Yên

Trời và đất nhìn ông trong bóng tối

Qua màn sương trên khung cửa nhà hoang

Sương trên cửa như những vì sao lạc.

Đèn trên tay như đóm lửa trong hầm

Ngăn đôi mắt không nhìn về đêm tối.

 

Tuổi tác đã khiến ông không còn nhớ

Tại sao ông lạc lỏng ở nơi nầy

Tại sao đến trong căn phòng mục ải.

Chung quanh mình những thùng cọ ngổn ngang.

Chân đạp mạnh để xua niềm sợ hãi

Từ căn hầm u ám dưới chân ông

Đạp mạnh nữa để xua đi lần nữa

Xua tan đi nỗi sợ của màn đêm

Tiếng gầm thét và âm thanh quen thuộc

Của cây cành gãy đổ vẫn thường nghe

Trừ tiếng lạ như tiếng thùng ai đánh.

Chỉ trong ông đèn hiu hắt của hồn

Nơi ngồi lại với những gì ông biết

Đèn đìu hiu như bóng tối đìu hiu

Ông phó mặc cho vầng trăng tan vỡ

Dù lên khuya vẫn hơn bóng mặt trời

Phó mặc hết tuyết phủ đầy trên mái

Tuyết dọc theo trên cùng khắp vách tường

Và ông ngủ. Củi trong lò trở giấc

Khiến cho ông phải khinh động trở mình,

Thở nhẹ lại, nhưng rồi ông vẫn ngủ.

Một người già – hay một kẻ cô đơn –

Không kham nỗi căn nhà, đồng quê hay trang trại,

Đấy đêm đông, đấy thân phận con người.

Trích từ Tuyển Tập Thi Ca Anh Mỹ
Đang lưu hành trên Amazon và Barnes & Noble