Grand-Lebrun

François Mauriac

Grand-Lebrun

-          François Mauriac

L'ENFANT QUE je fus, je continuerai de le poursuivre dans les corridors dallés blanc et noir de Grand-Lebrun, ce col­lège englouti au fond de mon passé, monde minuscule où pendant des années j'ai vécu d'avance ma vie d'homme, où j'ai joué avec les modèles réduits de mes passions futures. Le ciel fumeux, les platanes du jardin, la récréation de quatre heures, l'odeur de l'étude du soir . . . Étrange univers qui avait ses lois, ses superstitions, ses triomphes et ses désastres. L'amour de Dieu et celui des créatures y déchiraient des cœurs. La liturgie catholique imposait au temps son rythme accordé sur celui des saisons et conférait à certain jours une atmosphère solennelle de deuil, d'espér­ance ou de joie.

Grand-Lebrun que je porte dans mon cœur ne me porte pas dans le sien. Jean Giraudoux a présidé la distribution des prix du lycée dont il est la gloire; les frères Tharaud ont connu le même honneur à Périgueux. Il faut que j'en fasse mon deuil: je ne serai jamais à pareille fête. Mais Grand-Lebrun, qu'il le veuille ou non, demeure mon bien propre et nul ne me l'aliénera. Je peux lui répéter la plus profonde parole qu'un amant ait jamais prononcée: "Cela ne te regarde pas si je t'aime." Grand-Lebrun comme tout ce qui est aimé, ne peut rien comprendre au sentiment qu'il inspire. Je ferme les yeux, je ressuscite un jour pris au hasard entre tous les jours révolus du temps où Grand-Lebrun contenait ma vie.

Il faisait encore nuit, dans ces sombres hivers, lorsque le domestique Louis Larpe venait, vers cinq heures et demie, frapper à ma porte. Il était alors naturel qu'un valet

Ngôi Trường Cũ

-          Đông Yên

Tôi sẽ tiếp tục làm đứa bé ngày nào trong những hành lang lát gạch trắng đen của ngôi trường Grand-Lebrun, ngôi trường đã chôn sâu trong lòng quá khứ của tôi,  thế giới tí hon nơi trong nhiều năm tháng tôi đã sống trước cuộc sống của người lớn, nơi tôi đã đùa cợt với những mô hình giản lượt tượng trưng cho những dục vọng tương lai của tôi.  Bầu trời  mây phủ, những cây tiêu huyền trong vườn, ra chơi lúc bốn giờ, mùi phòng học buổi tối… Những vũ trụ xa lạ  vốn có những định luật của nó, những  mê tín dị đoan của nó, những chiến công của nó và những tai ương của nó. Tình yêu Thượng Đế và tình yêu các sinh vật của ngài làm tan nát bao trái tim nơi ngôi trường đó. Những nghi lễ công giáo ép buộc  thời gian cuộc sống  đi theo nhịp điệu của từng mùa và khiến cho một số ngày tháng mang một không khí trang nghiêm của tang tóc, hi vọng hay vui thú.

Grand-Lebrun, mà tôi mang trong tim, không mang tôi trong tim của nó.  Jean Giraudoux chủ tọa buổi lễ phát phần thưởng tại ngôi trường mà ông đã góp phần làm vẻ vang ; hai sư huỵnh Tharaud cũng từng đón nhận vinh dự như thế ở Périgueux.  Tôi phải thú nhận điều đáng buồn nầy : tôi sẽ không bao giờ hiện diện trong một buổi lễ như thế. Nhưng Grand-Lebrun, dù muốn hay không, vẫn còn là tài sản của riêng tôi và không ai tách rời nó khỏi tôi được.  Tôi có thể lặp lại lời nói thâm thúy nhất mà một người yêu  từng nói : "Chẳng can gì đến em nếu tôi yêu em."  Cũng như tất cả những gì được yêu, Grand-Lebrun không thể hiểu gì về tình cảm mà nó tạo trong tôi. Tôi nhắm mắt lại, tôi phục hồi lại một ngày nào đó được lựa chọn tùy tiện trong những ngày tháng trôi đi, ngày tháng mà Grand-Lebrun đã ấp ủ đời tôi.

Trời vẫn còn tối, trong những mùa đông ảm đạm đó, khi người giúp việc Louis Larpe đến gõ cửa, lúc đó ...............