WILLIAM WORDSWORTH (1770-1850)
|
William Wordsworth sinh ngày 7/4/1770 tại Cockermouth, Anh Quốc, và qua đời vào ngày 23/4/1850 tại Rydal Mount. Mẹ của ông qua đời khi ông mới tám tuổi – hoàn cảnh nầy đã định hình phần lớn công trình của ông sau nầy. Wordsworth học trung học phổ thông tại trường Hawkshead Grammar School, ở đó ông bắt đầu yêu thơ và, người ta tin rằng ông đã thử làm thơ. Trong khi ông học ở Hawkshead, cha ruột của ông qua đời để lại ông và bốn anh chị em mồ côi. Sau Hawkshead, Wordsworth theo học ở trường St. John’s College ở Cambridge và, trước khi học hết mùa cuối cùng, ông khởi hành đi vòng Âu Châu, một kinh nghiệm có ảnh hưởng đến cả thi ca lẫn xu hướng chính trị của ông. Trong khi ông đi vòng quanh Âu Châu, ông tiếp cận với Cuộc Cách Mạng Pháp. Kinh nghiệm nầy cùng với giai đoạn tiếp theo ở Pháp đã khiến Wordsworth quan tâm và thông cảm với đời sống, những khó khăn, và tiếng nói của người dân thường. Những vấn đề nầy tỏ ra là điều quan trong tối thượng cho công trình của Wordsworth. Tác phẩm đầu tiên của Wordsworth được xuất bản năm 1793 trong hai tuyển tập An Evening Walk và Descriptive Sketches. Trong khi sống ở Pháp ông có được một người con gái ngoại hôn là Caroline còn trong bào thai. Tuy nhiên, ông đã rời Pháp trước khi con ra đời. Vào năm 1802, ông trở lại Pháp với người chị/em của ông trong chuyến đi bốn tuần để gặp Caroline. Cuối năm đó, ông cưới cô Mary Hutchinson, một cô bạn thời thơ ấu, và họ có với nhau năm người con. Vào năm 1812, trong khi sống ở Grasmere, hai trong số năm người con qua đời - Catherine và John.
Một biến cố không kém phần quan trọng đối với sự nghiệp thi ca của Wordsworth là cuộc gặp gỡ của ông năm 1795 với nhà thơ Samuel Taylor Coleridge. Chính với Coleridge mà Wordsworth đã xuất bản tập thơ Lyrical Ballads vào năm 1798. Trong khi những bài thơ tự chúng là một số trong những bài có ảnh hưởng nhất trong văn học Tây Phương, chính phần phi lộ cho lần tục bản thứ nhì là một trong những bằng chứng quan trọng nhất cho những quan điểm của nhà thơ về cả tài nghệ và chỗ đứng của ông trên thế giới. Trong phần phi lộ đó, Wordsworth viết về cái mệnh danh là "common speech" (ngôn luận phổ thông) bên trong những bài thơ và chống lại đẳng cấp của giai đoạn thời đó vốn xem trọng hùng ca (epic poetry) hơn là thi ca trữ tình (lyric).
Công trình nổi tiếng nhất của Wordsworth, The Prelude (1850), được nhiều người xem là thành tựu hàng đầu của phong trào Lãng Mạn Anh. Tác phẩm nầy được sửa lại nhiều lần và ghi chép những diễn biến trong đời sống tinh thần của nhà thơ đồng thời đánh dấu sự ra đời của thể loại thi ca mới. Mặc dù cả đời Wordsworth làm việc cho The Prelude, sau khi ông qua đời tác phẩm nầy được xuất bản. Ông sống những năm cuối cùng tại Rydal Mount ở Anh, du lịch và tiếp tục những cuộc du ngoạn bên ngoài. Do đau khổ vì cái chết của người con gái của ông là Dora vào năm 1847, Wordsworth dường như mất hết ý chí làm thơ. William Wordsworth qua đời năm 1850, để cho người vợ xuất bản The Prelude ba tháng sau đó. - Đông Yên