LORD BYRON (1788-1824)
Lord Byron (tức George Gordon Byron) sinh ngày 22/1/1788 và qua đời vào ngày 19/4/1824. Ông là một nhà thơ Anh gốc Tô Cách Lan và là một khuôn mặt hàng đầu trong phong trao thi ca lãng mạn Anh. Trong số những công trình nổi tiếng nhất của ông là những trường thi thể truyện như Don Juan và Childe Harold's Pilgrimage, và bài thơ ngắn She Walks in Beauty được chọn để dịch sang Tiếng Việt dưới đây.
Byron được xem là một trong những nhà thơ lớn nhất của Anh, và hãy còn nhiều ảnh hưởng và nhiều người đọc. Ông du lịch khắp Âu Châu, nhất là Ý, nơi ông đã sống bảy năm. Sau đó, ông gia nhập Phong Trào Độc Lập Hy Lạp (Greek War of Independence) nhằm chống lại Đế Quốc Ottoman, do đó nhiều người Hy Lạp tôn vinh ông như một anh hùng quốc gia của họ. Ông chết năm 1824 khi mới 36 tuổi vì bị nhiễm sốt trong khi sống ở Missolonghi. Byron thường được mô tả như nhà thơ nóng bỏng và khét tiếng nhất trong số những nhà thơ lãng mạn hàng đầu của Anh. Ông vừa được ngợi ca vừa bị chỉ trích trong lúc sinh thời vì lối sống quý tộc phóng túng của ông, kể cả nợ nần, tình yêu thác loạn – với cả phái nam lẫn phái nữ. Ông cũng bị tai tiếng vì quan hệ với người em gái cùng cha khác mẹ. Cuối cùng, nét nổi bật nhất của cuộc đời nhà thơ vừa nổi tiếng vừa khét tiếng nầy là sự kiện ông tự ý lưu đày (self-imposed exile). Thực vậy, vào năm 1816, ông dã rời nước Anh và không bao giờ trở lại.
Xin ghi nhận rằng Lord Byron là cha đẻ của Nữ Bá Tước Ada Lovelace (1815-1852), một nhà toán học và nhà văn Anh, được biết đến chủ yếu nhờ những công trình của bà trên máy điện toán phổ thông buổi đầu của Charles Babbage. Những ghi chép của bà trên máy điện toán nầy bao gồm những chi tiết kỹ thuật về sau được công nhận như giải thuật đầu tiên (first algorithm) để vận hành một máy tính đồng thời cũng được xem là những tài liệu sáng lập trong lãnh vực khoa học điện toán. Bà cũng được công nhận là lập trình viên điện toán đầu tiên. ADA, một trong những ngôn ngữ lập trình điện toán buổi đầu đáng tin cậy nhất, được đặt tên theo Ada Lovelace. Bà là người con chính thức duy nhất của nhà thơ Lord Byron. Những người con khác được xem là những con ngoại hôn của nhà thơ. Vào năm 1816, vợ ông đưa đơn xin chính thức ly thân với ông; ông chia tay vợ chỉ một tháng sau khi Ada chào đời và bốn tháng sau, ông vĩnh viễn rời khỏi nước Anh, cuối cùng chết vì bệnh trong cuộc chiến dành độc lập của Hy Lạp – lúc Ada mới tám tuổi. Mẹ của Ada rất cay đắng với Byron và cố khuyến khích Ada đi vào lãnh vực toán học và luận lý như một nỗ lực nhằm ngăn cản Ada bị ảnh hưởng bởi cái mà bà gọi là điên rồ được nhìn thấy nơi người cha của Ada. Tuy nhiên, Ada vẫn nghĩ về Byron bất chấp chuyện đó; khi qua đời, theo yêu cầu của bà, người ta đã chôn cất bà cạnh mộ người cha là Lord Byron. - Đông Yên