Kinh Tế Darwin
Tự Do, Cạnh Tranh, và Lợi Ích
Chung
Phỏng theo The
Darwin Economy
Liberty, Competition, and the Common
Good
-
Robert
H. Frank
 |
Robert Frank là bình
luận gia kinh tế của tờ New York Times và là tác giả của cuốn sách bán
chạy nhất (best-seller) The Economic Naturalist.
Trong cuốn The Darwin Economy, Robert
Frank đề cập song song hai lý
thuyết kinh tế lớn, một của Adam Smith và
một của Charles Darwin. Mới
nghe qua, sự so sanh nầy hơi khác thường, vì xét
cho cùng, Darwin là một lý thuyết gia duy nhiên (naturalist)
chứ không phải là một kinh tế gia. Nhưng Robert
Frank tiên đoán rằng trong vòng thế kỷ
tới đây Darwin sẽ qua mặt Smith trong ngôi vị sáng
lập gia trí thức của kinh tế học. Theo Frank, lý
do là nhận thức của Darwin về cạnh tranh mô
tả thực tại kinh tế chính xác hơn nhiều so
với nhận thức của Smith. Và hệ quả
của sự kiện nầy rất sâu sắc. Thực vậy, nếu không
thừa nhận rằng chúng ta đang sống trong thế
giới của Darwin thay vì thế giới của Smith thì
chúng ta sẽ gặp rủi ro vì không thấy
được rằng chỉ cạnh tranh không thôi thì sẽ không giải quyết
được những vấn đề của chúng ta.
Lý thuyết
của Adam Smith về bàn tay vô hình cho rằng cạnh tranh
định hướng quyền lợi ích kỷ
cho lợi ích chung. Có lẽ lý thuyết đó là luận
điểm được trích dẫn rộng rãi nhất
ngày nay nhằm hỗ trợ cho cạnh tranh không hạn
chế - và chống lại điều tiết, thuế, và
thậm chí cả chính phủ nữa. Nhưng chúng ta
nghĩ sao nếu tư tưởng của Smith hầu
như là một ngoại lệ đối với qui
luật chung của cạnh tranh? Đó là quan điểm
của Robert Frank dựa trên nền tảng trực giác
của Darwin, theo đó, quyền lợi của cá nhân và
quyền lợi tạp thể thường mâu thuẫn
nhau triệt để. Thay vì tạo dựng một
thế giới hoàn chỉnh, cạnh tranh kinh tế
thường đưa đến những cuộc
"chạy đua vũ trang," khuyến khích những
hành vi không những gây thiệt hại lớn lao cho tập
thể mà còn không cung ứng lợi thế nào cho cá nhân, vì bất
kỳ thành quả nào cũng đều có khuynh
hướng tương đối và triệt tiêu lẫn
nhau.
(I) Đỉnh Sóng P.O. Box 8231 Fountain Valley, CA 92728 - (714) 473-3691 - dinh-song@att.net
(II) Nhà sách Tự Lực và các nhà sách VN tại Mỹ
ĐT: (714) 531-5290 ** Email: buybooks@tuluc.com
Tu Luc Website: TULUC.COM