(...) - Nếu cha còn sống trở về thì có lẽ chúng ta sẽ không nhận ra được cha nữa; và sau nầy nếu con đi rồi sau đó trở về, và lúc đó mẹ còn sống thì mẹ sẽ không nhận ra con đâu. Đó là cái giá chúng ta phải trả và đó không hẳn là phương thức đi tìm hạnh phúc nếu hạnh phúc được hiểu theo nghĩa kiện toàn sự hiện hữu của một sinh vật xã hội với số phận bị ràng buộc bởi số phận của kẻ khác. Đó đúng hơn là phương thức đi tìm tự do đích thực, tự do với thời gian, với không gian, lịch sử và con người. Chúng ta sẽ tự do đi lại với loại du hành thời gian đó, tự do trên mọi hướng trình, tự do với mọi tranh chấp, âm mưu, tham vọng, lừa đảo….Con người lúc đó sẽ không còn được định nghĩa như là con vật có sử tính, con vật chính trị, hay con vật xã hội nữa.
- Có nghĩa là con sẽ hư vô hóa sự hiện hữu của mình?
- Chúng ta vẫn duy trì hiện hữu của mình sau khi làm cho nó trong suốt và biến đổi toàn bộ thế giới vật lý thành thế giới của ánh sáng. Lúc đó con người sẽ không còn tự xem mình là tù nhân của kẻ khác, không còn nghe nhắc đến những từ ngữ như chủ nghĩa cộng sản hay chủ nghĩa xã hội nữa. Họ sẽ không chứng kiến cái được mệnh danh là thiên đường công nhân hay thế giới đại đồng. Ngược lại họ cũng sẽ không còn thấy giai cấp tướng tá với những đống huân chương Pháp đeo đầy trên ngực. Họ sẽ trở về thế giới cô đơn tuyệt đối của mình, cô đơn với loài người, cô đơn với vũ trụ bao la, với thời gian một chiều vốn là khung tham chiếu cố hữu của sinh tồn, không còn đồng lõa với kẻ ác. Con người vẫn có thể sẽ chết đi như tất cả mọi tinh tú, thiên hà, hay chính vũ trụ, nhưng ít ra họ cũng được một kết liễu huy hoàng như các vì sao, với những ánh sáng vĩnh viễn phát đi khắp cùng vũ trụ, mang theo cả thể xác lẫn linh hồn của họ. Sự kết liễu nầy rất có thể sẽ xảy ra trước khi con người tự hủy diệt trái đất của mình để biến nó thành những thiên thạch bé nhỏ lang thang trong một vũ trụ đầy tai ách, hay thành một hành tinh chết, nguội lạnh trong không gian và mỏi mòn chờ đợi một chu kỳ tiến hóa mới nào đó với một chủng loại sinh vật mới nào đó khác hơn loài người.
- Cộng sản và chủ nghĩa xã hội là những từ ngữ lý ra đã biến mất từ lâu; đó là những từ ngữ bị lạm dụng nhiều nhất và thô bỉ nhất trong lịch sử cận đại và hiện đại. Đó là trò chơi nham hiểm nhất của lịch sử. Ban đầu đó chỉ là những tên gọi của thế đối chân hay nghịch đề của chủ nghĩa đế quốc và thực dân trong khi những lý thuyết bên trong đều là giả tạo và gạt gẩm, không tưởng và gượng ép. Trong tình hình đen tối của thế giới tư bản cuối thế kỷ mười tám với những mặt trái của cuộc cách mạng kỹ nghệ và tình trạng đau khổ ở các quốc gia bị xâm lăng bởi chủ nghĩa thực dân tiếp theo, nhân loại cần đến những phản đề và đối chân của chủ nghĩa đế quốc để khống chế con ác quỉ được đám tư bản cởi trói và cho phép lộ diện nguyên hình. Thông thường, muốn đối đầu với ác quỉ thì phải nhờ đến thần thánh; nhưng thần thánh chỉ có trong thần thoại hay cùng lắm trong thế giới của những tín đồ tôn giáo nhắm mắt cầu kinh chứ không có trong thế giới bên ngoài của loài người. Do đó, muốn đối phó với cái xấu con người phải xử dụng cái xấu hơn; muốn khống chế ác quỉ con người phải ác hơn, nghĩa là đồng lõa với một loài ác quỉ tồi tệ hơn. Đó là thực chất của cái được mệnh danh là chủ nghĩa cộng sản hay chủ nghĩa xã hội. Các tập đoàn toàn trị ngày nay là hiện thân của thế đối chân nham hiểm đó. Vì lý do nầy thế giới chỉ đi từ xấu đến xấu hơn, chứ không ngược lại. Nếu theo định luật Gresham đồng tiền xấu thay thế đồng tiền tốt thì những chính sách xấu sẽ từng bước thay thế những chính sách tốt, những chế độ độc ác sẽ từng bước loại bỏ những chế độ nhân bản. Lịch sử là sự lặp đi lặp lại, nhưng mỗi giai đoạn mới sẽ tồi tệ hơn giai đoạn trước đó.
- Bất luận thế nào, nếu chúng ta trở về lại trái đất thì sau đây là một số viễn tượng khả thể. Một mặt, chúng ta sẽ nhìn thấy một thiểu số tài phiệt phì nộm tự cô lập trong các ốc đảo trong khi bên ngoài thì đầy rẩy bọn lưu manh và nô lệ. Mặt khác, đám cừu áo đỏ ngự trị trên các ngọn núi cao trong khi trên các thảo nguyên mênh mông là những đàn cừu tạp sắc đang ung dung làm tình, nhảy múa, và gặm cỏ. Con người mà chúng ta hy vọng gặp lại sẽ không thấy xuất hiện ở đâu cả. Cũng như trong thế giới loài người, các giai cấp xã hội trong thế giới loài cừu không được phân chia theo chiều ngang mà theo chiều dọc giống như một phân số với thang trên và thang dưới hay còn gọi là tử số và mẫu số. Thang trên dành cho giai cấp bị trị để họ luôn luôn tin rằng nhân dân làm chủ trong khi thang dưới dành cho giai cấp thống trị để đám bị trị tin rằng bọn thống trị là đầy tớ của dân. Vì nằm ở thang dưới nên trị số thực sự của mẫu số nầy thường là những trị được ngụy trang của những đơn vị ẩn tiếng, ẩn danh, ẩn hình….Giai cấp bị trị ở thang trên được thuyết phục để tin rằng họ có tất cả những tiện nghi vật chất và tinh thần, kể cả độc lập, tự do, và hạnh phúc luôn được rao giảng và tuyên truyền hằng ngày trong khi đó chỉ là những số ảo; số thực nằm ở thang dưới, vì thang dưới, theo đúng danh xưng vẫn là mẫu số, nghĩa là cha mẹ, chủ nhân ông, chứ không phải tôi tớ ai cả, trong khi thang trên, cũng theo danh xưng, vẫn là tử số, nghĩa con cái, bị trị, chứ chẳng phải làm chủ ai cả. Tập đoàn cai trị thu tóm càng nhiều của cải xã hội thì mẫu số càng lớn; và mẫu số càng lớn thì trị số của phân số càng đi về số không. Đó sẽ là kết quả tối hậu của xã hội loài cừu cũng như thế giới loài người bị cai trị bởi các tập đoàn tài phiệt.

Trở lại chế độ Miền Nam, ngoài giai cấp tướng tá xuất thân từ quân đội Pháp hoặc do Pháp đào tạo mà Lộc nói, chế độ cộng hòa của Miền Nam còn có một thế hệ sỹ quan trẻ có kiến thức văn hóa, xuất thân từ những trường sỹ quan được thành lập sau năm 1954, như Trường Sỹ quan Trừ bị Thủ Đức, Trường Sỹ quan Không Quân, Hải Quân, Chiến Tranh Chính Trị và nhất là Trường Võ Bị Quốc Gia Đà Lạt.... Trước khi bị động viên hay tình nguyện gia nhập vào các trường quân sự nầy, đa số thanh niên đều có một trình độ học vấn trung bình hoặc trên trung bình đồng thời đa số họ có một trình độ ngoại ngữ Anh hay Pháp, hay cả hai, phần nào giúp giải phóng tầm tri thức của họ ra khỏi thế giới hạn hẹp một chiều của ngôn ngữ độc nhất. Đối với một số trường như Trường Võ Bị và Chiến Tranh Chính Trị, chẳng hạn, sau khi được thu nhận, ngoài phần huấn luyện quân sự, các sinh viên sỹ quan được tiếp tục đào tạo về văn hóa phỏng theo chương trình giáo dục của các đại học dân chính. Phần lớn các giáo sư văn hóa ở đây đều tốt nghiệp đại học, có nhiều người đã có bằng cao học. Đa số họ bị động viên để làm sỹ quan trừ bị và vì có bằng cấp đại học nên được điều về các quân trường lớn nầy để dạy văn hóa. Quân hàm của họ rất nhỏ so với đám sỹ quan phục vụ ở các khối quân sự, tham mưu và bộ chỉ huy cho nên, ở một mức độ nào đó, họ không được sinh viên sỹ quan nễ trọng so với đám sỹ quan nhà nghề có quân hàm lớn hơn ở các khối khác vừa nói. Tuy nhiên, giai cấp trí thức khiêm cung tương đối bị bạc đãi nầy trong thời chiến là những nhân tố thầm lặng đóng góp một phần lớn lao cho giá trị nhân bản của đám sỹ quan nhà nghề tương lai. Không ai rõ sau nầy những giá trị đó có đi theo họ trong đoạn đời binh nghiệp của họ hay không, và nếu có thì nó theo họ được bao xa. Biết đâu cuối cùng tất cả cũng như muối bỏ biển, và số sỹ quan trẻ có căn bản văn hóa cao nầy chung qui cũng bị thẩm thấu bởi giai cấp tướng tá xuất thân từ quân đội Pháp hoặc được Pháp đào tạo, với những mớ huy chương của Pháp đeo đầy trên ngực. Giai cấp đầy quyền uy nầy phủ một vùng bóng quá rộng và quá đen lên số phận của nền cộng hòa Miền Nam. Có thể vì cái bóng đen quá lớn nầy nên Bắc Việt đã gán cho quân đội và chính quyền Miền Nam hai nhóm từ "ngụy quân" và "ngụy quyền". Nếu công tâm mà xét thì nhóm từ "ngụy quân" tỏ ra hoàn toàn hồ đồ. Ngoại trừ thiểu số đám tướng tá nằm trên chóp bu, phần còn lại trong trong quân đội Miền Nam đều được đào tạo và trưởng thành sau nầy; họ thực sự phục vụ một quốc gia có chủ quyền và có một ý thức hệ chống chủ nghĩa cộng sản mà đại diện là cộng sản Bắc Việt. Về mặt phẩm chất văn hóa, thành phần đó vượt xa bộ máy đánh giặc phi nhân bản và thiếu văn hóa của chế độ Hà Nội. Ngoài lớp sỹ quan trẻ nhà nghề, quân đội Miền Nam có không ít những sỹ quan trừ bị được động viên từ các trường đại học dân chính, đã tốt nghiệp hoặc sắp tốt nghiệp đại học. Phía sau đội quân đó là những nhà khoa bảng đóng góp chất xám của họ cho một trong nền văn minh khả ái nhất Đông Nam Á lúc bấy giờ, mặc dù sau đó nền văn minh nầy đã bị lịch sử quay lưng. Phía sau đội quân đó là những hệ thống giáo dục tân tiến từ vĩ tuyến mười bảy trở vào và từ bậc tiểu học đến đại học được đào tạo bởi những đội ngủ trí thức tầm vóc thế giới, không sinh ra để rao giảng hận thù và dối trá, không sinh ra để làm công cụ cho bọn tội đồ đấu tranh giai cấp. Miền Bắc không ra sức triệt hạ Miền Nam vì ý thức hệ hay vi lòng yêu nước mà đúng hơn vì lòng ghen tức và mặc cảm trước khoảng cách quá xa giữa một xã hội nhận được ánh sáng của hai nền văn minh Tây Phương cùng một lúc và một xã hội lạc hậu nghèo đói về cả hai phương diện tinh thần lẫn vật chất. (...)